Ngày 8/5, phiên xử xem xét kháng cáo của ông Lê Đức Thọ, cựu bí thư Bến Tre; Mai Thị Hồng Hạnh, Chủ tịch HĐTV Công ty Xuyên Việt Oil và 5 bị cáo khác bước sang phần tranh luận.
Trước khi đại diện VKS phát biểu quan điểm giải quyết vụ án, HĐXX thông báo bị cáo Thọ đồng ý sử dụng số dư trong 3 tài khoản tại ngân hàng với số tiền gần 15 tỷ đồng để khắc phục hậu quả vụ án. Ông Thọ cũng xác nhận đồng ý sử dụng toàn bộ số tiền gốc và lãi của 3 tài khoản này để khắc phục.
Tòa cũng cho biết đã nhận được biên lai nộp tiền khắc phục hậu quả vụ án của các bị cáo Nguyễn Lộc An, Hoàng Anh Tuấn (hai cựu vụ phó Vụ Thị trường trong nước Bộ Công thương) mỗi người khắc phục 100 triệu đồng; Trần Duy Đông, cựu vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước nộp thêm 500 triệu đồng; cựu cục trưởng Thuế TP HCM Lê Duy Minh 422 triệu đồng; Nguyễn Như Phương (cựu phó giám đốc Công ty Xuyên Việt Oil) 50 triệu đồng.
Ông Lê Đức Thọ tại phiên tòa tháng 11/2024. Ảnh: Thanh Tùng
Nêu quan quan điểm, đại diện VKSND Cấp cao đánh giá trong vụ án này bị cáo Hạnh giữ vài trò chính đã chỉ đạo nhân viên không thực hiện việc trích lập, quản lý nộp quỹ bình ổn giá xăng dầu (BOG), lập 81 báo cáo không đúng về tình hình sử dụng quỹ, chiếm đoạt 219 tỷ đồng. Cạnh đó, Công ty Xuyên Việt Oil khi thực hiện thu hộ cho Nhà nước tiền thuế bảo vệ môi trường đã chiếm đoạt 1.244 tỷ đồng. Dù báo cáo đúng và đủ số tiền thuế nêu trên, nhưng Hạnh không chuyển tiền này vào ngân sách nhà nước mà sử dụng vào mục đích cá nhân.
Hành vi phạm tội của các bị cáo đã gây hậu quả thất thoát tài sản nhà nước (quỹ BOG, thuế bảo vệ môi trường) ảnh hưởng đến an ninh năng lượng. Việc bị cáo Hạnh mua chuộc nhiều cán bộ ở Bộ Công Thương, Cục thuế dẫn đến nhiều cán bộ bị xử lý...
Còn các bị cáo khác đã có hành vi nhận hối lộ, lợi dụng chức vụ quyền hạn của mình để gây ảnh hưởng để trục lợi, tạo điều kiện cho Công ty Xuyên Việt Oil thực hiện hành vi vi phạm pháp luật.
Theo VKS, bản án sơ thẩm đã đánh giá đúng tính chất, vai trò của từng bị cáo để đưa ra hình phạt phù hợp. Tuy nhiên, Viện ghi nhận cả 7 bị cáo đều có nhiều tình tiết giảm nhẹ mới, chủ động nộp thêm tiền khắc phục hậu quả, nên đề nghị HĐXX chấp nhận toàn bộ kháng cáo xin giảm nhẹ của các bị cáo.
Cụ thể, VKS đề nghị HĐXX giảm nhẹ cho bị cáo Hạnh từ 18-24 tháng tù; giảm nhẹ cho ông Thọ 1-2 năm về tội Nhận hối lộ; giảm 4-5 năm tù về tội Lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi. Viện đề nghị giảm nhẹ cho ông Trần Duy Đông, Hoàng Anh Tuấn, Lê Duy Minh từ 18-24 tháng tù; giảm nhẹ cho bà Nguyễn Thị Như Phương, ông Nguyễn Lộc An từ 9-12 tháng.
Bà Mai Thị Hồng Hạnh tại phiên tòa phúc thẩm. Ảnh: Hải Duyên
Bản án sơ thẩm xác định, khi Công ty Xuyên Việt Oil vay vốn tại Vietinbank và xin cấp giới hạn tín dụng, kéo dài thời gian duy trì giới hạn tín dụng, từ năm 2019 đến tháng 1/2020, ông Lê Đức Thọ đã hai lần nhận hối lộ, tổng 600.000 USD (tương đương 13,8 tỷ đồng) của bà Hạnh.
Ngoài ra, từ năm 2021, ông còn bị cáo buộc lợi dụng chức vụ, quyền hạn là Bí thư Tỉnh ủy Bến Tre để tác động, cho Công ty Xuyên Việt Oil được vay vốn thuận lợi, với hạn mức tín dụng 400 tỷ đồng, lãi suất ưu đãi và tỷ lệ tín chấp khoản vay là 40%. Để "cảm ơn", Hạnh đã tặng cho ông Thọ nhiều tài sản có giá trị, tổng cộng hơn 33 tỷ đồng. Quá trình điều tra, xét xử sơ thẩm, ông và gia đình đã nộp lại toàn bộ tiền hưởng lợi.
Cuối tháng 11/2024, TAND TP HCM tuyên phạt ông Thọ 15 năm tù về tội Nhận hối lộ và 13 năm về tội Lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi.
Đối với bị cáo Hạnh, bản án xác định, Xuyên Việt Oil không đủ điều kiện được cấp giấy phép xuất nhập khẩu xăng dầu nên từ năm 2016 đến 2022 bị cáo đã tìm cách gặp gỡ các quan chức phụ trách chuyên môn của Bộ Công Thương đặt vấn đề nhờ giúp đỡ. Hạnh đã đưa hối lộ 22 lần cho 8 cá nhân với tổng số tiền hơn 31 tỷ đồng.
Quá trình điều hành Xuyên Việt Oil, bị cáo Hạnh đã chỉ đạo cấp phó là Nguyễn Thị Như Phương và nhân viên không thực hiện việc trích lập, quản lý nộp quỹ bình ổn giá xăng dầu gây thất thoát 219 tỷ đồng, không nộp 1.244 tỷ đồng tiền thuế bảo vệ môi trường mà rút ra sử dụng vào mục đích cá nhân.
Tòa tuyên bị cáo Hạnh 19 năm tù về tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí; 11 năm tù về tội Đưa hối lộ. Tổng hợp hình phạt là 30 năm tù (mức cao nhất của hình phạt tù có thời hạn); đồng thời buộc bồi thường tổng cộng hơn 1.700 tỷ đồng.
Nhiều quan chức thuộc Bộ Công thương, Cục Thuế TP HCM bị bà chủ Xuyên Việt Oil mua chuộc hoặc tác động. Trong đó, cựu thứ trưởng Đỗ Thắng Hải, Trần Duy Đông, cựu Vụ trưởng Thị trường trong nước cùng hai cấp phó là Nguyễn Lộc An và Hoàng Anh Tuấn, đã nhận hối lộ của bà chủ Xuyên Việt Oil để cấp giấy phép kinh doanh xuất nhập khẩu xăng dầu.
Cụ thể, ông Hải nhận 50.000 USD (khoảng 1,11 tỷ đồng); Đông nhận 250.000 USD (tương đương hơn 5,6 tỷ đồng); An nhận 400 triệu và đồng hồ Patek Philippe; Tuấn nhận 265.000 USD (tương đương gần 6 tỷ đồng).
Hải Duyên