"Sáng kiến ngũ cốc Biển Đen có thể được kích hoạt sau khi một số điều kiện được đáp ứng. Đây là những điều kiện tương tự trong Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen ban đầu", Dmitry Peskov, người phát ngôn Điện Kremlin, nói ngày 26/3.
Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen năm 2022, do Liên Hợp Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ làm trung gian đàm phán, cho phép Ukraine tiếp tục xuất khẩu ngũ cốc bằng đường biển và giúp giải quyết khủng hoảng lương thực toàn cầu do ảnh hưởng từ xung đột ở châu Âu. Liên Hợp Quốc khi đó đồng ý hỗ trợ Nga xuất khẩu lương thực và phân bón theo một thỏa thuận thời hạn ba năm.
Năm 2023, Nga đơn phương rút khỏi Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen, với lý do những rào cản đối với hoạt động xuất khẩu lương thực và phân bón của nước này không được phương Tây dỡ bỏ như cam kết trong các điều khoản đã ký.
Ông Peskov cho rằng tất cả những điều kiện nêu trong thỏa thuận ngũ cốc đó đều đều được thực thi, ngoại trừ những yêu cầu của Nga. "Vì vậy, lần này tất nhiên công lý phải thắng thế và chúng tôi sẽ tiếp tục công việc của mình với người Mỹ", ông nói.
Phát ngôn viện Điện Kremlin Dmitry Peskov tại Moskva, Nga tháng 12/2024. Ảnh: AFP
Dù xuất khẩu lương thực và phân bón của Nga không nằm trong danh sách chịu lệnh trừng phạt của phương Tây, Moskva cho hay hạn chế về thanh toán, hậu cần và bảo hiểm đã trở thành rào cản đối với những lô hàng xuất khẩu.
Nga muốn ngân hàng nông nghiệp nhà nước Rosselkhozbank và các tổ chức tài chính nước này được kết nối lại với Hiệp hội Viễn thông Tài chính Liên ngân hàng Toàn cầu (SWIFT). Tuy nhiên, ngoài Mỹ, yêu cầu này đòi hỏi phải có sự chấp thuận từ các nước châu Âu.
Sau các cuộc đàm phán con thoi ở Arab Saudi, Mỹ ngày 25/3 thông báo đạt thỏa thuận riêng với Ukraine và Nga để ngừng giao tranh trên Biển Đen và các cuộc tấn công vào mục tiêu hạ tầng năng lượng. Washington cũng thông báo sẽ giúp Nga tăng cường xuất khẩu nông sản và khôi phục khả năng tiếp cận thị trường quốc tế.
Điện Kremlin ngày 26/3 cho biết Moskva hài lòng với các cuộc đàm phán với Washington, gọi đây là "các cuộc đối thoại thực tế và mang tính xây dựng".
Ông Peskov cho biết các cuộc gặp giữa phái đoàn Nga và Mỹ đã giúp thiết lập một danh sách cơ sở hạ tầng năng lượng của Nga và Ukraine được bảo vệ thông qua thỏa thuận ngừng bắn hạn chế.
Thùy Lâm (Theo Reuters, AFP)